Restless Legs Syndroom (RLS)

Het Restless Legs Syndroom (RLS) is een neurologische aandoening die in veel gevallen niet meer overgaat en mogelijk verergert met het stijgen der jaren. De symptomen zijn te bestrijden, de aandoening zelf (nog) niet. In die gevallen dat er een aanwijsbare oorzaak is (bijvoorbeeld het gebruik van bepaalde medicijnen), willen de klachten wel eens (aanzienlijk) minder worden als de medicatie wordt gewijzigd. In andere gevallen kunnen aanpassingen in de leefstijl en zo nodig medicatie helpen.

Hoewel de diagnose RLS meestal pas bij mensen van middelbare leeftijd wordt gesteld, kunnen veel patiënten, vooral diegenen met primaire RLS, zich herinneren dat ze er al op jonge leeftijd last van hadden. Vaak werden de symptomen dan groeipijnen genoemd, of de kinderen werden hyperactief genoemd omdat ze moeilijk stil konden zitten.

In het begin treden de symptomen af en toe op, bijvoorbeeld gemiddeld eens per maand, of alleen in een bepaald seizoen. Langzamerhand kan de frequentie hoger worden.

Na verloop van tijd wordt uw lichaam zodanig vermoeid door het optredende tekort aan slaap, of slaap van een goede kwaliteit, dat maatregelen noodzakelijk zijn. In eerste instantie behoeven dat geen medicijnen te zijn. Geven deze alternatieven geen verlichting, dan kan het nodig zijn om over te gaan tot medicatie op voorschrift van uw arts.

Er wordt in toenemende mate internationaal wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de oorzaken van RLS maar het laatste woord is nog niet gezegd.

Het Restless Legs Syndroom wordt tegenwoordig ook wel de ziekte van “Willis-Ekbom” genoemd. Thomas Willis is de arts die de aandoening voor het eerst heeft beschreven in het jaar 1672. Hij gebruikte opiaten om de symptomen te bestrijden. Professor Karl-Axel Ekbom beschreef in 1945 in zijn publicatie “Restless Legs” de ziekte. Hij beschreef daarbij 8 gevallen van RLS. De naam Restless Legs Syndroom staat sinds die tijd voor deze neurologische progressieve aandoening.

PLMD

RLS komt vaak voor in combinatie met PLMD (periodic limb movement disorder, oftewel onwillekeurige bewegingen van de ledematen). Beide neurologische aandoeningen hebben invloed op de kwaliteit van uw slaap en daarmee op uw functioneren overdag. PLMD verstoort de slaap zonder dat u er noodzakelijk wakker van wordt. Door te oppervlakkige slaap of te weinig slaap kunt u overdag moe worden en mogelijk moeite krijgen met uw concentratie.

Familiair

RLS komt vaak binnen bepaalde families voor. Men veronderstelt dat het voor zeker de helft van alle RLS-aandoeningen om een erfelijke vorm gaat. Het onderzoek naar deze “primair” genoemde RLS richt zich dan ook op kenmerken van de bloedverwantschap.

Primair of secundair?

Soms is RLS het gevolg van aanwijsbare lichamelijke oorzaken. In zo’n geval wordt gesproken van “secundaire” RLS. Voorbeelden van lichamelijke oorzaken die kunnen leiden tot RLS zijn: chronisch nierfalen, polyneuropathie, ijzergebreks-anemie, laag ferritine gehalte, foliumzuur-tekort, diabetes, zwangerschap, de ziekte van Parkinson, schildklieraandoeningen, reuma, chronische myelopathie, slaapstoornissen als slaapapneu. Als er geen aanwijsbare lichamelijke oorzaak is voor RLS, wordt gesproken van “primaire” RLS.

Invloed van medicatie voor andere aandoeningen

Medicijnen waarvan bekend is dat ze de klachten verergeren en in enkele gevallen zelfs veroorzaken zijn o.a. medicijnen tegen misselijkheid, sommige middeltjes tegen verkoudheid en allergie (antihistamines), en de meeste antidepressiva en antipsychotica.

Huisarts en RLS

Hoewel we in Nederland beschikken over een zeer goed ontwikkeld systeem van huisartsenzorg, liggen op het bordje van de huisartsen ontelbare taken en ook ontelbare diagnoses waar zij kennis van moeten hebben. RLS staat niet altijd boven aan dit rijtje. Dit betekent dat er voor ons als stichting nog een schone taak ligt met betrekking tot informatie. Maar ook betekent het dat u als patiënt zelf een taak en verantwoordelijkheid hebt om enerzijds zelf te kijken welke acties u als patiënt kunt nemen om de klachten te verlichten, en anderzijds om de huisarts te informeren waar nodig. En in het geval u er samen niet uitkomt is het echt niet raar om een verwijzing te vragen naar een neuroloog.

Medicijnen

Een heel vervelende bijwerking van sommige medicijnen voor RLS is dat klachten na verloop van tijd juist weer kunnen toenemen: eerder op de dag, heftiger en/of in andere lichaamsdelen. Hier wordt veel onderzoek naar gedaan, maar er is nog geen oplossing voor. Voor nu is het een extra reden om enigszins terughoudend te zijn met (verhoging) van de dosis van de medicijnen die u gebruikt. Dit geldt met name voor de dopamine agonisten (pramipexol, ropinirol en in mindere mate rotigotine)

(Bron en meer informatie: Stichting Restless Legs)

Meer lezen over Restless Legs? Klik hier voor Dokter Online!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *