De Gezondheidsraad heeft opnieuw gekeken naar de vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV). Dat virus kan verschillende vormen van kanker veroorzaken, waaronder baarmoederhalskanker, maar ook aandoeningen zoals genitale wratten. Sinds 2010 krijgen meisjes via het Rijksvaccinatieprogramma een HPV-prik; sinds 2022 geldt dat ook voor jongens.
De Gezondheidsraad bevestigt dat de HPV-vaccinatie goed werkt. Uit recente praktijkgegevens blijkt dat gevaccineerde vrouwen veel minder vaak baarmoederhalskanker krijgen dan niet-gevaccineerde vrouwen. De bescherming wordt geschat op maar liefst 87%.
Om nog meer gezondheidswinst te behalen, adviseert de raad om over te stappen op het 9-valente vaccin.
Het huidige vaccin beschermt tegen twee HPV-typen (16 en 18), die verantwoordelijk zijn voor de meeste gevallen van baarmoederhalskanker.
Het nieuwe 9-valente vaccin beschermt daarnaast tegen zeven extra typen. Daardoor kunnen meer HPV-gerelateerde kankers én andere aandoeningen worden voorkomen.
De meest voorkomende bijwerkingen blijven mild: hoofdpijn, lichte koorts of een pijnlijke prikplek. Deze verdwijnen meestal binnen enkele dagen.
De Gezondheidsraad wil dat de vaccinatie voortaan niet alleen wordt gezien als bescherming tegen kanker, maar ook tegen andere HPV-ziekten, zoals genitale wratten en larynxpapillomatose (goedaardige gezwellen in de luchtwegen).
Twee prikken blijven nodig
Hoewel wereldwijd wordt onderzocht of één prik voldoende zou zijn, is daar volgens de Gezondheidsraad nog te weinig bewijs voor. Daarom blijft het huidige schema van twee doses met een half jaar tussentijd voorlopig de norm.
Meer onderzoek naar deelname
De raad adviseert verder om goed te blijven volgen hoeveel jongeren zich laten vaccineren, en om vaccinatiegegevens beter te bewaren en uit te wisselen. Zo kan de effectiviteit van het programma goed worden gemonitord.
Conclusie
Met de overstap naar het 9-valente vaccin wordt de HPV-vaccinatie volgens de Gezondheidsraad nog effectiever en breder inzetbaar. De gezondheidswinst neemt toe, terwijl de bijwerkingen beperkt blijven.
(Bron: Gezondheidsraad, Vaccinatie tegen HPV (2025), publicatienummer 2025/16, Den Haag, 7 oktober 2025 — gezondheidsraad.nl)
