Er is een stofje dat ons kraakbeen gezond houdt. Het heet TGF-bèta. Telkens als we bewegen komt er een beetje van vrij en dat is gunstig. Maar TGF-bèta heeft ook een slechte kant. Als ons kraakbeen toch wat achteruitgaat, maakt het de schade juist erger en kan artrose ontstaan. Professor Peter van der Kraan van Radboudumc werkt daarom aan een behandeling die de slechte kant van TGF-bèta bestrijdt en artrose remt. Dit meldt ReumaNederland in de laatste nieuwsbrief.
Professor van der Kraan, wat is kraakbeen eigenlijk?
‘Kraakbeen is een heel mooi glad laagje dat op de botten in onze gewrichten ligt. Dus bijvoorbeeld in de knie, de enkel of in de schouders. Gezond kraakbeen zorgt ervoor dat gewrichten moeiteloos kunnen bewegen. Maar, als kraakbeen stukgaat, zoals bij artrose, wordt bewegen een stuk moeilijker en pijnlijker.’
Wat is TGF-bèta en waarom is dat zo belangrijk voor kraakbeen?
‘TGF-bèta is een signaalstofje. Ons lichaam bestaat uit cellen en om gezond te blijven moeten die cellen hun werk goed doen. We weten uit onderzoek dat de signalen van TGF-bèta belangrijk zijn voor gezond kraakbeen.’
Hoe houdt TGF-bèta kraakbeen dan gezond?
‘TGF-bèta zegt tegen onze kraakbeencellen: blijf precies zo werken zoals jullie nu werken. Als ze dat doen, dan blijft het kraakbeen mooi glad. Wij zelf hebben hier invloed op. Het goede signaaltje van TGF-bèta ontstaat als we bewegen. Dat hebben we ontdekt in ons onderzoek. Bij beweging komt er wat druk op het kraakbeen in onze gewrichten. TGF-bèta komt dan vrij en geeft dat goede signaaltje af. Zo werkt TGF-bèta beschermend.’
Dus u heeft bewezen dat bewegen goed voor kraakbeen is?
‘Ja, gezond bewegen houdt kraakbeen gezond dankzij TGF-bèta. Gezond bewegen betekent dat je je gewrichten niet te zwaar belast. Toch kan kraakbeen in de loop van de tijd wat slechter worden. Gewoon doordat we wat ouder worden of door een ongeluk of door te zware belasting door sport of zwaar werk.’
Dan heeft TGF-bèta een andere kant?
‘Dat klopt inderdaad. Als ons kraakbeen achteruitgaat, begint TGF-bèta een slechte rol te spelen.’
Wat gebeurt er dan?
‘Als kraakbeen steeds een beetje achteruitgaat, komt er meer TGF-bèta in het gewricht terecht en het gaat andere signaaltjes geven. Slechte signaaltjes waardoor kraakbeencellen minder goed gaan werken. Het kraakbeen wordt een beetje bros en minder glad. TGF-bèta kan er ook voor zorgen dat de botten in je gewricht veranderen. Er kunnen botuitsteeksels gaan groeien, waardoor je meer pijn krijgt en steeds minder goed beweegt. TGF-bèta is dan een echte oorzaak van artrose.’
Met uw onderzoek wilt u hier iets aan te doen?
‘Ja, wij willen een behandeling voor artrose vinden door de slechte signaaltjes van TGF-bèta te stoppen. Dankzij ons onderzoek weten we al heel goed wat er gebeurt. Toch zal het nog wel even duren voordat we de juiste manier hebben gevonden om de slechte kant van TGF-bèta af te remmen. Maar met steun van ReumaNederland hopen we de sleutel te vinden voor een nieuwe behandeling die artrose kan voorkomen of remmen.’
Professor Peter van der Kraan is expert op het gebied van TGF-bèta. Hij en zijn onderzoeksgroep aan Radboudumc krijgen van de internationale organisatie voor artroseonderzoek (OARSI) een prijs voor het ontdekken van de goede en slechte signalen van TGF-bèta, het belang van bewegen en de rol van TGF-bèta bij het ontstaan van artrose.
(Bron: ReumaNederland)
