Cannabis bevat verschillende werkzame stoffen, zoals de cannabinoïden dronabinol (THC) en cannabidiol (CBD) in verschillende verhoudingen. Cannabis is (ongeregistreerd) verkrijgbaar als flos (grondstof) en als olie. Olie heeft als voordeel dat het eenvoudiger kan worden ingenomen, omdat het voor gebruik niet meer bewerkt hoeft te worden.

Het gebruik van deze ongeregistreerde vormen van cannabis wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar. Het wordt toegepast bij veel verschillende indicaties, waaronder allerlei soorten chronische pijn, epilepsie en aandoeningen met spasticiteit. Van medicinale cannabis is sprake wanneer de cannabis voorgeschreven wordt door de huisarts of medisch specialist.

Sinds 1 december 2022 is de geregistreerde drank Epidyolex (met alleen cannabidiol) op de markt. Het wordt onder voorwaarden vergoed als aanvullende behandeling bij twee ernstige epileptische aandoeningen. Daar waar het aantal verstrekkingen van medicinale cannabis in alle leeftijdscategorieën afnam, is er een stijging te zien in de leeftijdscategorie 0-20 jaar door de komst van dit nieuwe middel. Van alle verstrekkingen van Epidyolex in 2023 werd 85% gedaan aan iemand tussen de 0-20 jaar.

Waar cannabinoïden in 2022 nog aan circa 7900 mensen werden versterkt, is dit in 2023 teruggelopen naar 7300 (-7%). Voor het zesde jaar op rij daalde het aantal verstrekkingen ervan, van bijna 41.000 keer in 2022 naar bijna 39.000 keer in 2023 (-5%). Tegen de daling van het aantal verstrekkingen in, stegen de materiaalkosten juist met bijna € 400.000 naar € 4,6 miljoen (+9%). Deze kostenstijging is volledig toe te schrijven aan Epidyolex. Waar een verstrekking van medicinale cannabis gemiddeld € 100 kostte, was dit voor Epidyolex € 1800*.