Vasculitis is de verzamelnaam voor een aantal ernstige, chronische ziektebeelden waarbij de wand van bloedvaten ontstoken raakt. Als gevolg daarvan raken achterliggende organen verstoken van voldoende zuurstof waardoor ze minder gaan functioneren of zelfs geheel afsterven.
Het woord vasculitis bestaat uit twee delen: het eerste deel ‘vascu’ geeft aan dat het om het vasculair systeem gaat en dus over onze bloedvaten (aderen, slagaderen en venen). Het tweede deel -itis is latijn voor ontsteking. Vasculitis betekent dus ontsteking van de bloedvaten of anders gezegd: bloedvatontsteking.
Het is een auto-immuunziekte wat wil zeggen dat het afweersysteem in de war is, overactief raakt en met veel geweld lichaamseigen cellen aanvalt, in dit geval de wand van de bloedvaten. Die raken vervolgens ontstoken waardoor de bloedtoevoer naar de achterliggende organen wordt verstoord die vervolgens door zuurstofgebrek slechter gaan functioneren of zelfs helemaal afsterven.
Sommige vormen van vasculitis kenmerken zich door de aanwezigheid van een bepaald soort antilichamen in het bloed, de zogeheten ANCA (Anti Neutrofiele Cytoplasma Antilichamen). We hebben het dan over een ANCA Geassocieerde vasculitis. ANCA’s spelen een belangrijke rol bij het vaststellen of iemand vasculitis heeft en zo ja welk type. De drie vormen van ANCA vasculitis zijn: GPA, MPA en EGPA.
Soms doet vasculitis zich ook voor in de grote bloedvaten, met name de vertakkingen van de aorta. Dat doet zich voor bij twee ziektebeelden, namelijk Reuscel Arteritis (RCA) en de ziekte van takayasu, ook wel Takayasu Arteritis genoemd.
Daarnaast zijn er een aantal andere vormen waarbij ANCA geen rol spelen en bijvoorbeeld de middelgrote vaten zijn aangedaan.
Zie voor een uitgebreid overzicht en een volledige indeling de pagina Soorten Vasculitis.
De Vasculitis Stichting houdt zich vooral bezig met de verschillende vormen van Primaire Systemische Vasculitis. Veruit de grootste groep daarbinnen wordt gevormd door de ANCA-geassocieerde vasculitiden.
Vasculitiden (meervoud van vasculitis) kunnen vóórkomen als een zelfstandige ziekte waarvan de oorzaak onbekend is of als een neveneffect van een andere ziekte. In het eerste geval spreken we van een primaire vasculitis, in het laatste geval van een secundaire vasculitis.
Soms treedt een vasculitis alleen op in een bepaald deel van het lichaam. Vaak echter vertoont het zich in een vorm die door het hele lichaam kan optreden. We spreken dan van een systemische vasculitis.
(Bron en meer informatie Vasculitis Stichting)
