Volgens nieuwe berekeningen van het Centraal Planbureau (CPB) willen de meeste politieke partijen de stijgende defensiekosten in de komende jaren deels betalen door te bezuinigen op de zorg. Van de tien doorgerekende partijen (GroenLinks-PvdA, VVD, NSC, D66, BBB, CDA, SGP, ChristenUnie, Volt en JA21) kiezen bijna allemaal voor maatregelen die zorggebruikers direct raken.
Op GroenLinks-PvdA en BBB na, willen alle partijen de halvering van het eigen risico terugdraaien. Dat betekent dat het eigen risico weer stijgt naar 385 euro per jaar.
Sommige partijen, zoals VVD, CDA, JA21 en Volt, willen het bedrag zelfs verhogen naar 440 euro.
Daarnaast stellen verschillende partijen voor om geen nieuwe behandelingen meer toe te voegen aan het basispakket van de zorgverzekering. Op de lange termijn zou dat de overheid 7,7 miljard euro opleveren.
Ook de bijdrage aan langdurige zorg (zoals verpleeghuiszorg en thuiszorg) zou omhooggaan.
GroenLinks-PvdA vormt een uitzondering: die partij wil de zorguitgaven juist laten stijgen, al zijn hun plannen op langere termijn nog niet volledig doorgerekend.
Tien partijen hebben hun plannen laten doorrekenen door het CPB om inzicht te krijgen in de economische gevolgen.
Partijen zoals PVV, SP, Denk, Partij voor de Dieren en Forum voor Democratie deden niet mee. Daardoor blijft bij hen vaak onduidelijk hoe hun plannen precies worden betaald.
Hogere defensiekosten
De kern van het debat draait om de hogere NAVO-bijdrage. Nederland moet de komende jaren ruim 6 miljard euro extra vinden om aan de afspraken te voldoen.
Daarvoor kijken meerdere partijen ook naar hogere btw-tarieven of het afschaffen van belastingvoordelen:
-
CDA wil beide btw-tarieven iets verhogen.
-
SGP wil het lage tarief op horeca schrappen (uit eten wordt duurder).
-
Volt pleit voor één uniform btw-tarief van 19 procent.
-
JA21 wil juist het hoge btw-tarief verlagen naar 20,5 procent.
Ouderen langer laten doorwerken
VVD, SGP en Volt willen ouderen langer laten werken om te besparen op AOW-uitgaven. Het verschil varieert van enkele maanden (bij VVD en JA21) tot een jaar (bij Volt).
Belastingen en inkomens
GroenLinks-PvdA, D66, ChristenUnie en Volt willen meer belasting heffen op vermogen in plaats van arbeid.
Partijen als VVD, BBB en JA21 willen dat juist niet.
Daarnaast willen VVD, BBB en JA21 fors bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking.
De VVD verlaagt weliswaar de lasten voor gezinnen, maar omdat uitkeringen minder hard meestijgen, neemt de armoede juist toe.
Hypotheekrenteaftrek
De afbouw van de hypotheekrenteaftrek verschilt sterk per partij:
-
GroenLinks-PvdA en D66: in 12 jaar
-
ChristenUnie: in 15 jaar
-
CDA: in 30 jaar
-
Volt: al binnen 4 jaar volledig afgebouwd
🟠 Wat betekent dit voor mensen met een chronische ziekte of beperking?
Als deze plannen werkelijkheid worden, gaan zorggebruikers weer meer zelf betalen. Niet alleen via een hoger eigen risico, maar ook doordat nieuwe behandelingen mogelijk niet meer vergoed worden. Voor mensen die al veel zorg nodig hebben, kan dat financieel zwaar drukken.
